Pałac Prymasowski

Kompleks ten, często nazywany perłą Skierniewic, jest znany przez każdego mieszkańca. Obok tego miejsca nie da się przejść spokojnie. Cała osada jest pewnego rodzaju świadkiem historii, który swoim bogactwem wnętrz i interesującą bryłą przyciąga wielu podróżnych. W tym kompleksie miało miejsce wiele wydarzeń w dziejach Skierniewic.

Pierwsza wzmianka o dworze arcybiskupim w Skierniewicach pochodzi z 1359 roku, gdzie drewniany dotychczas dwór położony był na prawym brzegu rzeki Łupi. Służył on arcybiskupom do odpoczynku, a także jako miejsce postojowe. Gdy Skierniewice uzyskały status miasta (1457 rok), znaczenie miasta zdecydowanie wzrosło, co skłoniło prymasów Wojciecha Baranowskiego i Wawrzyńca Gębickiego do budowy w 1610 roku obszernego pałacu. Budowa została ukończona w 1619 roku. Niestety został on częściowo zdewastowany w czasie najazdu szwedzkiego w latach 1655 – 1657. Z opisów wynika, że zniszczenia budynków wynikały nie tyle z działać wojennych, co z powodu niedopilnowania. Budynek główny pałacu nie był duży i miał 8 izb na parterze i kilka sal na piętrze. W XVIII wieku pałac był kilkakrotnie przebudowywany i odnawiany, po raz pierwszy około 1721 roku. W czasach arcybiskupa Komorowskiego pałac został zniszczony przez pożar. Straty były ogromne. Dopiero za czasów panowania arcybiskupa Łubieńskiego, w latach 1761 – 1766, odrestaurowano zabudowania. Wtedy to również wzniesiono kaplicę pałacową w 1762 roku. Ostateczny kształt budynek pałacowy otrzymał w 1780 roku w czasach arcybiskupa Ostrowskiego według projektu architekta Efraima Schroegera. Od strony miasta wjazd prowadził bramą pośrodku parterowego budynku oficyn. W tym stanie pałac przetrwał do II rozbioru Polski w 1793 roku i służył za rezydencję prymasom polskim.
O ogrodzie przy pałacu pierwsze wzmianki pochodziły z połowy XVII wieku, którego zadaniem było dostarczanie owoców i warzyw na stół pałacowy. Sam ogród był zaniedbany, ponieważ nie dbano o porządek. Pierwsze próby przebudowy ogrodu podjęto w czasach arcybiskupa Komorowskiego, który sprowadził do Skierniewic ogrodnika Christiana. Założył on wtedy szkółki różnych drzew – owocowych, ozdobnych. Park w kształcie zbliżonym do dzisiejszego powstał jednak później.
W 1884 roku odbyło się tutaj spotkanie trzech cesarzy europejskich. W tym czasie Skierniewice były światową stolicą dyplomacji. Spotkanie to miało na celu przypieczętować układ panujący między zaborcami. Po odzyskaniu niepodległości w 1918r. decyzją władz państwowych pałac wraz z folwarkiem został oddany Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, która utworzyła tu swoją filię - ośrodek naukowy, stanowiący teren badań i praktyk studenckich.
W czasie II wojny światowej przebywał tu Adolf Hitler , a podczas całej okupacji pałac był siedzibą władz okupacyjnych. Po wojnie pałac wrócił do swojego poprzedniego właściciela - SGGW. W tym samym czasie też przywrócono rezydencji cechy późnobarokowe. Zmieniono wygląd elewacji,oraz rozebrano portyk i kartusz.
W dniu 22 marca 2010 roku swoją wizytą zagościł tu także prezydent Ryszard Kaczorowski, który z zainteresowaniem podziwiał piękno pałacu.
Przy zwiedzaniu pałacu należy w szczególności zwrócić uwagę na sale: audiencyjną, biblioteczną instytutu, salę z lustrem, salę z kaplicą prymasowską, jak również salę pod jutrzenką, w której znajduje się najstarszy plafon w Skierniewicach z 1835 roku. Wewnątrz znajduje się również wystawa poświęcona profesorowi Emilowi Chroboczkowi, założycielowi Instytutu, jak również założycielem jego siedziby w pałacu prymasowskim. W 1964 roku powstał Instytut Warzywnictwa z siedzibą w pałacu. Profesor, poza działalnością w warszawskim SGGW, zajmował się hodowlą i uprawą warzyw.
W każdą pierwszą sobotę miesiąca pałac otwarty jest dla zwiedzających. Zwiedzanie jest nieodpłatne i odbywa się w godzinach 10 – 15. Instytut daje również możliwość grupowego zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu z dyrekcją.

Agnieszka Sitek